Om de rol van voeding- en suppletie bij specifieke huidaandoeningen te begrijpen is het van belang om verschillende functies van micro- en macronutriënten in de huid te kennen. In dit artikel wordt ingegaan op de relevante functies van eiwitten, vetten, vitamines en mineralen binnen de huidgezondheid. Verder wordt het mechanisme achter de rol van vetzuren binnen het immuunsysteem uitgelegd.

De buitenste huidlaag, de hoornlaag, vormt de huidbarrière. Bij een gezonde huid bestaat de hoornlaag voornamelijk uit diverse ceramiden. Dit zijn vettige stoffen die in hoge concentraties aanwezig zijn in celmembranen van de huid. Ze dragen onder andere bij aan het beschermen tegen vochtverlies. Tevens dragen vetzuren bij aan een goed werkend immuunsysteem. Voeding en suppletie kunnen de vetzuursamenstelling in de huid, en daarmee verschillende functies beïnvloeden. 

De voornaamste vetzuren die belangrijk zijn voor een gezonde huid zijn alfa-linoleenzuur (een omega-3-vetzuur) en linolzuur (een omega-6-vetzuur). Plantaardige bronnen, zoals lijnzaadolie en walnoten bevatten ruime hoeveelheden alfa-linoleenzuur. Eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) zijn tevens belangrijke omega-3-vetzuren. Ze zitten met name in vette vis, krill en algen.  Zonnebloemolie en maïsolie bronnen van linolzuur, een omega-6-vetzuur.

Het lichaam is in staat om arachidonzuur te maken uit linolzuur. Vervolgens kunnen uit arachidonzuur eicosanoïden worden gevormd. Eicosanoïden zijn stoffen die een rol spelen bij een groot aantal fysiologische processen, waaronder ontstekingsreacties. Voorbeelden van eicosanoïden zijn prostaglandines (PG), leukotriënen (LT) en tromboxanen (TX). Type-1-, type-3- en type-5-eicosanoïden (zoals PGE1, PGE3 en LTB5) werken sterk anti-inflammatoir, dat wil zeggen ontstekingsremmend. Type-2- en type-4-eicosanoïden (zoals PGE2, TXA2 en LTB4) hebben juist een pro-inflammatoire werking en stimuleren ontstekingen. 

De effecten van linolzuur, alfa-linoleenzuur, EPA en DHA op ontstekingsprocessen komen voornamelijk tot stand door beïnvloeding van het eicosanoïdenmetabolisme. Omega-3-vetzuren gaan in het lichaam een competitie aan met omega-6-vetzuren, waardoor de productie van eicosanoïden beïnvloed wordt. In de figuur hierboven is te zien hoe omega-3-vetzuren indirect een anti-inflammatoire werking hebben en omega-6-vetzuren ontstekingen juist kunnen stimuleren, wat overigens niet altijd negatief hoeft te zijn.

Onder de opperhuid, bevindt zich de dermis, ofwel de cutis of lederhuid. Deze huidlaag is vooral belangrijk voor het verschaffen van treksterkte en elasticiteit van de huid. De dermis bestaat voor het grootste gedeelte uit bindweefsel met vezels, met name collageen en elastine. Dit zijn eiwitten die omringt zijn met voornamelijk glycosaminoglycanen, disacharidenketens die belangrijk zijn voor het waterbindend vermogen van de dermis. In de dermis zijn tevens bloedvaten, zenuwen, lymfevaten, haarfollikels, talg- en zweetklieren en een aantal celtypen, waaronder fibroblasten, macrofagen, mestcellen en witte bloedcellen aanwezig. Deze cellen en structuren zijn ook opgebouwd uit eiwitten en hebben ieder ook weer specifieke functies binnen de huid.

De meeste vitamines hebben direct of indirect een belangrijke rol binnen de huidgezondheid. Hoewel de mechanismen nog niet voor alle vitamines bekend zijn bestaan er harde bewijzen voor de functies van vitamine A, B2, B3, B8 en C.  Zij voeden de huid van binnenuit en dragen bij tot de instandhouding en het herstellend vermogen van de huid, evenals jodium en zink. Vitamine B2 zorgt daarnaast voor het behoud van een gezonde structuur en functie van de huid en slijmvliezen en koper bevordert een normale pigmentatie van de huid. Vitamine C is in het bijzonder van belang voor de vorming van collageen dat helpt om de huid van binnenuit te versterken. Hiermee wordt de conditie van de huid ondersteund. 

Naast de bovengenoemde functies blijkt uit observationele studies dat vitamine C en E mogelijk ook fungeren als antioxidanten in de huid en beschermen tegen zonschade. Meer hierover kunt u lezen in een ander artikel. Klik hier om meer te weten te komen over de beschermende eigenschappen van vitamine C en E, in welke vormen en doseringen ze ingezet dienen te worden, en hoe men dit met voeding en suppletie kan bereiken. 

Er zijn ook aanwijzingen dat vitamine B6 bijdraagt aan de synthese van collageen en dat het een beschermende factor is tegen zonschade. Tevens is een normale ijzerwaarde nodig voor een gezonde dermis en epidermis, maar ook de haren hebben ijzer nodig.